انواع جلد کتاب و اجزای آن

انواع جلد کتاب شامل دو نوع جلد نرم و جلد سخت است. جلد نرم یا شومیزی از جنس مقوای نازک که مشابه گلاسه است می باشد. برخی موارد روی این جلد لفافه می کشند. جلد سخت یا مقوایی دوام بیشتری دارد و معمولا برای کتاب های نفیس استفاده می شود. این جلدها به جلد گالینگور یا زرکوب معروف هستند. این دو جلد از رایج ترین انواع جلد کتاب هستند و در اکثر کتب از این جلدها استفاده می شود. توضیحات جامع تر در مورد انواع جلد کتاب و کاربردهای آن در مقالات قبل توضیح داده شده است. کتاب دارای اجزای مختلفی همچون روکش، لبه برگردان، باند یدک روکش، روی جلد کتاب، پشت جلد کتاب، عطف، آستر بدرقه و برگ آزاد است. در بخش بعدی به شرح کوتاهی از هر یک از این اجزا خواهیم پرداخت.

روکش، باند روکش و لبه برگردان

روکش یا لفاف کتاب از جنس کاغذ است و برای محافظت از کتاب روی آن قرار می گیرد. سطح داخل روکش اغلب سفید و خالی است و به ندرت مطلبی روی آن چاپ می شود.

از دیگری اجزای جلد کتاب لبه برگردان است. این لبه معمولا از جلد بزرگتر بوده و از دو طرف جلد تا خورده و بین جلد و بدنه در داخل قرار می گیرد. اغلب روی لبه برگردان چیزی نوشته نمی شود. تنها قیمت کتاب در پایین این لبه حک می شود. اما سطح داخلی آن امل شرح کوتاهی از کتاب یا نویسنده است. مطالب نوشته شده روی لبه برگردان کتاب را در انگلیسی Blurb می نامند.

قسمت بعدی باند یدک روکش است. برخی مواقع روی روکش کتاب و در کتاب هایی که فاقد روکش هستند در قسمت پایین جلد نواری پهن قرار می گیرد که قیمت کتاب یا برخی مطالب دیگر روی آن نوشته می شود.

روی جلد، پشت جلد، آستر بدرقه و برگ آزاد

نخستین سطح بیرونی کتاب را روی جلد کتاب می نامند. روی جلد کتاب عنوان آن قرار می گیرد و معمولا چیز دیگری نوشته نمی شود، مگر اینکه در قسمت عطف نام نویسنده، ناشر و مترجم شود. عطف کتاب همان قطر کتاب است.

پشت جلد کتاب نیز آخرین سطح بیرونی کتاب است که گاهی مطلبی روی آن نوشته نمی شود و گاهی چند سطر در مورد کتاب یا نویسنده کتاب روی آن می نویسند.

قسمت دیگری از کتاب که ورقه ای سرتاسری است و قسمتی از آن روی جلد چسبیده و بخش دیگر آن آزاد است را آستر بدرقه می نامند. اغلب فقط جیب کتاب روی این قسمت قرار می گیرد. جیب کتاب مخصوص برگه یا کارت کتابخانه است.

اولین برگی که روی آستر بدرقه قرار می گیرد برگ آزاد نام دارد و روی آن چیزی چاپ نمی شود. این قسمت جزو متن کتاب نیز حساب نمی شود و دارای شماره نیست.