کنوانسیون بین المللی برن

کنوانسیون برن پیمانی بین المللی است که برای اولین بار در سال 1886 میلادی در سوییس به تصویب رسید. این معاهده در مورد حقوق مرتبط به تکثیر و مولف است. ایران به دلیل عدم عضویت در این پیمان توانایی شرکت در گفتگوهای بین المللی کتاب را ندارد و این موضوع برای نویسندگان و ناشران ایرانی بسیار ناراحت کننده است. همچنین کتاب های ترجمه شده ایرانی با قیمت بسیار پایین و بدون رعایت حقوق ناشر و مولف به چاپ رسیده و منتشر می شوند که این مساله به ضرر نویسندگان تمام می شود. البته مجلس شورای اسلامی لایحه ای تحت عنوان حمایت از مالکیت فکری را مطرح کرده است که امیدواریم بتواند قسمتی از مشکلات را حل کند.

متضرر شدن نویسندگان و ناشران

همانطور که کتاب های ایرانی هیچ حامی در خارج از کشور ندارند کتاب های خارجی نیز در ایران به همین صورت هستند. این کتاب ها بدون اجازه از مولف در ایران ترجمه شده و چاپ می شوند. این کار علاوه بر اینکه به ناشر و نویسنده ضرر مالی می رساند، کاری بسیار غیر اخلاقی است که متاسفانه فرهنگ آن در بین ناشران و نویسندگان ایرانی به خوبی جا نیوفتاده است. اما در چند سال اخیر برخی از ناشران قانون کپی رایت را بیشتر از قبل رعایت می کنند و امیدواریم این میزان در آینده ای نزدیک بیشتر شود.

دلایل عدم عضویت ایران در کنوانسیون برن

برخی از افراد که با پیوستن ایران به کنوانسیون بین المللی برن مخالفت می کنند، دلیل مخالفت خود را دسترسی محدود ایران به منابع خارجی عنوان می کنند و می گویند در صورت پیوستن به این کنوانسیون سرعت رشد علمی کشور افت می کند. این دلایل را اغلب ناشران دانشگاهی مطرح می کنند اما دانشگاهیان کل یک جامعه را تشکیل نمی دهند و انتقال علم لزوما از طریق کتاب صورت نمی گیرد. پس دلایل این افراد چندان منطق به نظر نمی رسد.

عده ای دیگر بر این عقیده اند که در صورت رعایت قانون کپی رایت قیمت کتاب های تالیفی بالاتر می رود و این به سود مردم نیست. همچنین به علت طی کردن روندهای قانونی، سرعت ترجمه کتاب ها پایین می آید.

پیوستن ایران به کنوانسیون بین المللی برن و رعایت قانون کپی رایت جنبه های مثبت فراوانی دارد و باعث مطرح شدن نویسندگان ایرانی و حتی بالا رفتن سرانه مطالعه در ایران خواهد شد.