.ملاعبدالرزاق بن علی بن حسین (ف 1071 ه.ق)، از اساتید بزرگ فلسفه و حکمت و کلام دورة صفویه (قرن یازدهم) و یکی از شعرای توانای این دوره میباشد. وی یکی از بزرگان حکمت مشاء و اشراق و از متکلمان بزرگ، نه تنها در چهار قرن اخیر بلکه یکی از محققترین اندیشمندان دورة فرهنگ اسلامی است. «قدر و منزلت این حکیم متأله نه تنها در کلام و عرفان، بلکه ارج و منزلت او در هنر شعر و شاعری و قدرت بیان او در لطایف اندیشههای انسانی نیز نادیده و یا ناشناخته مانده است».
محل تولد و زمان دقیق ولادت او مشخص نیست. ولی آنچه مسلم است و از لقب لاهیجی بر میآید، وی در لاهیجان و یا اطراف آن متولد شده است. «خانوادة او ظاهراً از طبقهای نبوده است که نویسندگان به شرح حال و آثار او عنایتی بکنند. با این وصف وی در لاهیجان زاده شده و شاید مقدمات علوم را در آن محل دیده و سپس برای ادامه تحصیل نخست به تبریز میآید و از تبریز به کاشان، اصفهان و شیراز مسافرت میکند». ایّام زندگی فیاض را میتوان به دو دوره تقسیم کرد: «دورة اول که ایام کودکی و اوایل جوانی اوست، برای ما روشن نیست که بر او چه گذشته و خانواده او در کجا و چگونه زندگی میکردند. ولی دورة دوم زندگی او را ما در قصاید و قطعات سرودهاش مییابیم. این ایام مقارن با حکومت شاه صفی (ف 1052ه.ق) و شاه عباس ثانی (ف 1077ه.ق) است».
فیاض لاهیجی یکی از شاگردان ملاصدرا، میر محمدباقر داماد و صدرالدین محمد شیرازی (ف 1065ه.ق) است. فیاض پیرو سبک هندی و شعر دورة قرن یازدهم میباشد. «از ویژگیهای عمدة شعر وی، باریکاندیشی، آوردن ارسالالمثل، کنایات، استعارات خاصّ، هنرهای بدیعی و بیانی و گرایش به شعر عامیانه و مذهبی با معانی و مفاهیمی که در اذهان مردم زنده است. او با مهارت و استادی چنان بر الفاظ و معانی مسلّط است که به راحتی شعر میسراید». دیوان اشعار فیاض لاهیجی شامل هفتصد غزل، سی و هفت قصیده، دوازده قطعه، چهار ترکیب بند، یک ترجیع بند، یک ساقی نامه و یک مثنوی و معراجیه، صد و پنجاه و سه رباعی و در مجموع دارای 9902 بیت میباشد.
در صورت علاقه مندی به این موضوع و قصد چاپ کتاب و انتشار کتاب در این موضوع می توانید با انتشارات اندیشمند در ارتباط باشید.