ایرج پزشک‌زاد

ایرج پزشک‌زاد (الف. پ. آشنا) (زادهٔ ۱۳۰۶ در تهران) از نویسندگان و طنزپردازان ایرانی معاصر است. او بیشتر به خاطر آفرینش رمان دایی‌جان ناپلئون و شخصیتی به همین نام شناخته می‌شود. در سال ۱۳۵۵ مجموعهٔ تلویزیونی دایی‌جان ناپلئون توسط ناصر تقوایی برگرفته از این رمان ساخته شد. کتاب دایی جان ناپلئون در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط دیک دیویس به زبان انگلیسی برگردان شده‌است.

ایرج پزشکزاد نویسنده و طنزپرداز معاصر ایرانی است که مهارت او در پرداختن به طنز و نوشتن طنازانه شهره عام و خاص است. او پس از گذران دوران مدرسه در ایران،  دوره تحصیل دانشگاهی خود را در فرانسه گذرانده بود مدتی در ایران قاضی دادگستری بود و زمانی هم در وزارت امور خارجه مشغول به کار بود.

پزشک­‌زاده و زبان فرانسه

ایرج پزشک­زاد به‌واسطه تحصیل در فرانسه زبان فرانسوی را به‌طور کامل آموخته و به آن مسلط بود و کمی بعد و به‌تدریج با زبان‌های آلمانی و انگلیسی نیز آشنا شد. باوجود سابقه کاری و تحصیلات دانشگاهی متفاوتش اما عشق اول و آخر او نوشتن و تنها نوشتن بود و در این امر چنان پیشرفت داشت و چنان آثاری از خود به‌جای گذاشت که آن پیشینه کاری چندان در معرفی او کاربردی ندارد. او کار را با نوشتن داستان‌های کوتاه آغاز کرد و به‌تدریج پیش رفت. در میان آثار او علاوه بر داستان‌های کوتاه و بلند چندین اثر تاریخی و چند مورد ترجمه نیز به چشم می‌خورد.

زندگی‌نامه

پزشک‌زاد در سال ۱۳۰۶ در تهران زاده شد. پدرش حسن پزشکزاد یک پزشک و مادرش شاهزاده فکری ارشاد دختر مؤیدالممالک فکری ارشاد بود. معزدیوان فکری نیز دایی او بود. وی پس از تحصیل در ایران و فرانسه در رشتهٔ حقوق دانش‌آموخته شد و به مدت پنج سال در ایران به قضاوت در دادگستری مشغول بود. پس از آن به خدمت در وزارت امور خارجه ایران ادامه داد و آخرین سمتش مدیرکل روابط فرهنگی بود.

آذر ۱۳۸۷

وی کار نویسندگی را در اوایل دهه ۱۳۳۰ با نوشتن داستان‌های کوتاه برای مجله‌ها و برگردان نوشته‌های ولتر، مولیر و چند رمان تاریخی آغاز کرد. او هنگام کار در وزارت امور خارجه، نویسنده ستون طنز "آسمون ریسمون" در مجله فردوسی نیز بود.ایرج پزشکزاد شیفته سعدی است.

پزشک‌زاد درباره خود می‌گوید:

از پدری پزشک و مادری معلم به دنیا اومدم. تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران و تحصیلات عالیه رو در فرانسه در رشته حقوق گذراندم. بعد از فارغ‌التحصیلی به استخدام وزارت امور خارجه درآمدم و به عنوان دیپلمات تا انقلاب در اونجا کار کردم. بعد از انقلاب از کار اخراج شدم به طوری که حتی حقوق بازنشستگی هم شامل حالم نشد. بعد از اون به فرانسه برگشتم و به کار روزنامه‌نگاری و قلم زنی و نوشتن اراجیف مشغول شدم.

پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به فرانسه رفت و عضو شورای نهضت مقاومت ملی شد که با رهبری شاپور بختیار تشکیل شده بود. وی برای نهضت چند کتاب نوشته که نمونه آن «مروری بر واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲» است.