مترجمان زیادی در سراسر دنیا وجود دارند که با ترجمه کتاب های علمی، داستانی، تاریخی و غیره سعی در تبادل اطلاعات با کشورهای دیگر دارند. ترجمه نیز مانند سایر کارها اصول و قواعد خاص خود را دارد. در این بخش اصول ترجمه کتاب را با یکدیگر مرور خواهیم کرد تا بتوانید ترجمه بهتری از خود ارائه دهید.
ترجمه کتاب مانند پلی میان کشورها و فرهنگ های مختلف است. مترجمان ژانرهای مختلف کتاب تمام سعی خود را می کنند تا با استفاده از این توانایی علم روز دنیا، کتاب های داستان جدید، مقالات و سایر مکتوبات را در اختیار مردم کشور خود قرار دهند.
یکی از اصلی ترین اصول ترجمه کتاب این است که مترجم به زبان مبدا و مقصد تسلط کامل داشته باشد. برای مثال ممکن است اصطلاحات زیادی در کتاب وجود داشته باشد که در صورت ترجمه تحت اللفظی معنایی کاملا بی ربط را از خود انعکاس داده و در کل جمله یا بعضا در کل کتاب تاثیرگذار باشد. از این رو مترجم باید پیش از هر چیز اطلاعات بالایی داشته و به هر دو زبان مسلط باشد. همچنین اگر کتاب مورد نظر یک کتاب تخصصی است، داشتن تخصص در آن زمینه و یا آشنایی کامل با اصطلاحات تخصصی آن رشته بسیار مهم است. برای مثال اگر شما قصد داشته باشید یک کتاب پزشکی را ترجمه کنید اما با هیچ یک از اصطلاحات این رشته آشنا نباشید، فاجعه رخ خواهد داد. این مساله در سایر زمینه ها نیز صدق می کند.
یکی دیگر از نکات مهم این است که مترجم باید پیش از شروع به ترجمه کتاب، آن را به صورت مختصر خوانده و با مضمون آن و قلم نویسنده آشنا شود. در این صورت قطعا یکپارچگی متن بیشتر شده و ترجمه منسجم تری ارائه خواهد شد. اگر بدون آشنایی با موضوع کتب و نحوه نگارش نویسنده اقدام به ترجمه کتاب کنید، ممکن است با مشکل مواجه شده و مجبور شوید وقت زیادی را صرف انجام اصلاحات کنید. پس بهتر است در ابتدا تمام کتاب یا قسمتی از آن را مطالعه کرده و سپس کار ترجمه را آغاز کنید.
البته طبیعی است که یک مترجم معنی تمام لغات را نداند. برای مثال ما فارسی زبان ها از معنی تمامی لغات فارسی اطلاع نداشته و در برخی مواقع با واژگانی رو به رو می شویم که تا به حال آن ها را نشنیده و در مورد معنی آن ها چیزی نمی دانیم. در این صورت بهتر است مترجمان از فرهنگ لغات یا سایت های اینترنتی معتبر برای فهم معانی کلمات استفاده کنند. اما در کل تسلط به بخش عمده ای از زبان مبدا و مقصد از اهمیت بالایی برخوردار است. در غیر این صورت مطالب برای خوانندگان مفهوم نخواهد بود و کتاب شما با استقبال خوبی مواجه نخواهد شد. همچنین ممکن است یکی از اصول بسیار مهم ترجمه کتاب یعنی امانت داری رعایت نشود و در متن اصلی اختلال به وجود آید.
ترجمه به چند صورت انجام می شود. یکی از آن ها ترجمه تحت اللفظی است که کلمه به کلمه است و توجه چندان زیادی به معنای کلی جمله نمی شود. این ترجمه برای ترجمه کتاب چندان مناسب به نظر نمی رسد و به شما عزیزان پیشنهاد نمی شود.
نوع دیگر ترجمه که بهترین آن می باشد ترجمه معنوی نام دارد. ترجمه کاملا مطابق با متن بوده و با توجه به زبان مقصد و نحوه ترکیب کلمات آن انجام می شود.
مترجمان در ترجمه آزاد یا مفهومی با حفظ مفهوم اصلی دست به پاره ای از تغییرات می زنند و در برخی مواقع به دلخواه خود عمل می کنند و چندان مقید به متن اصلی نمی باشند.
آخرین نوع ترجمه، ترجمه داستانی یا روایتی است که مترجم مفهوم و ریشه متن را دریافت کرده و آن رابه شکل داستان یا روایت بیان می کند.
پس نتیجه می گیریم اگر با زبان مقصد و مبدا آشنایی کامل داشته و در زمینه تخصصی خود دست به ترجمه کتاب بزنید، موفقیت شما بیشتر خواهد شد. همچنین رعایت قواعد نگارشی و فنی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که با کمک یک ویراستار می توانید این مساله را برطرف کنید. رعایت اصول ترجمه به موفقیت بیشتر یک مترجم کمک چشمگیری می کند.