اگر می خواهید کتاب خود را به چاپ برسانید، باید در ابتدا به چند نکته توجه کنید. یکی از مهمترین نکات چاپ کتاب دارای مجوز است. کتاب هایی که بدون مجوز رسمی به چاپ می رسند ارزش خود را از دست داده و حقوق نویسنده آن ها نیز پایمال خواهد شد. در این بخش به مدارک لازم برای اخذ مجوز کتاب و نحوه چاپ آن خواهیم پرداخت.
سالانه تعداد زیادی کتاب در کشور به چاپ می رسد. این کتاب ها برای چاپ قانونی باید مراحل متعددی را طی کنند. برای این که کتاب شما دارای مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و حقوق شما به عنوان یک مولف حفظ شود، باید کتاب خود را به یک انتشارات معتبر بسپارید تا مراحل لازم جهت اخذ مجوز را طی کرده و کتاب شما را به صورت قانونی به چاپ برساند. حال این سوال به وجود می آید که مدارک لازم برای اخذ مجوز کتاب چه مدارکی هستند و ناشر و مولف باید چه اقداماتی جهت اخذ مجوز و سایر مدارک لازم انجام دهند؟
شما به عنوان یک نویسنده باید کتاب خود را نگارش کرده و نسخه کامل آن را در اختیار یک انتشارات معتبر قرار دهید. انتشارات معتبر، انتشاراتی است که دارای پروانه نشر بوده و کتاب های با کیفیت و با قیمت مناسب به چاپ برساند.
در گذشته مولف کتاب نیز می توانست برای اخذ مجوزهای لازم اقدام کند، اما اکنون این کار تنها به عهده انتشارات است. مولف کتاب خود را در اختیار ناشر گذاشته و یک قرارداد چاپ کتاب امضا می کند. باقی مراحل اخذ مجوز بر عهده انتشارات می باشد.
مجوزهای لازم برای چاپ یک کتاب به صورت قانونی شامل شماره شابک، فیپا و مجوز وزارت ارشاد است. اگر کتاب شما فاقد هر یک از این سه مجوز باشد، اعتبار خود را از دست خواهد داد و در صورت سو استفاده و سرقت ادبی از اثر، نویسنده قادر به پیگیری نخواهد بود.
شماره شابک یک شماره سیزده رقمی است که برای هر کتاب منحصر به فرد بوده و در پشت جلد کتاب نمایش داده می شود. اغلب انتشارات معتبر لیستی شابک های صادر شده در اختیار دارند و هر یک از این شابک ها را به یک کتاب جدید اختصاص می دهند. این شابک ها از سوی خانه کتاب صادر شده و در مدت زمانی کوتاه به کتاب های جدید تعلق می گیرند.
مرحله بعدی اخذ فیپا از سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی است. فیپا همان شناسنامه کتاب است که اطلاعات مربوط به کتاب و نویسنده را در اختیار مخاطب قرار می دهد. برای دریافت فیپا باید حداقل سی درصد از متن کتاب به علاوه شماره شابک آن به همراه مدارک شناسایی نویسنده برای کتابخانه ملی ارسال شود. اگر کتاب یک اثر ترجمه شده باشد باید اطلاعات کتاب اصلی نیز به همراه سایر مدارک به کتابخانه ملی ارسال شود. مدت زمان اخذ فیپا تا حداکثر سه هفته می باشد.
پس از اتمام این مراحل جلد کتاب طراحی و آماده شده و سه نسخه از آن به چاپ می رسد. این سه نسخه برای دریافت مجوز باید برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شود. ناشر دریافت مجوز چاپ کتاب را تکمیل کرده و کتاب را تحویل این وزارتخانه می دهد. وزارت ارشاد در این مرحله کتاب را با شناسنامه آن تطبیق داده و متن آن را با توجه به ممیزی های موجود بررسی می کند. اگر این کتاب از لحاظ مذهبی، سیاسی و اخلاقی مغایرتی با ممیزی های موجود نداشته باشد، مجوز چاپ آن صادر شده و با چاپ آن موافقت خواهد شد. اخذ این مجوز با توجه به نوع و ژانر کتاب از یک هفته تا سه ماه به طول می انجامد. اغلب کتاب های علمی و دانشگاهی در کوتاه ترین زمان ممکن مجوز خود را دریافت کرده و کتاب های داستانی و مذهبی حدود سه ماه در انتظار دریافت مجوز می مانند. کتاب پس از چاپ در تیراژ مورد نظر مجددا برای وزارت ارشاد ارسال می شود تا با نمونه مجوز گرفته تطابق داده شود.
به یاد داشته باشید که در کنار مدارک لازم برای اخذ مجوز کتاب خود، اگر می خواهید عناوینی همچون دکتر، مهندس و غیره به نام مولف افزوده شود، باید مدارک لازم که صحت این اطلاعات را تایید کند را به انتشارات ارائه دهید.